اسیدآمینه لیزین طیور

اسیدآمینه لیزین طیور

لیزین چه عملکردی دارد؟

لیزین معروف ترین و پرمصرف ترین اسید آمینه، در تغذیه طیور است. لیزین در جیره نویسی به عنوان اسید آمینه ی مبنا، برای تعیین نیازمندی طیور به پروتئین و اسیدهای آمینه ی دیگر به کار می رود. لیزین برای رشد، هضم بهینه و تغذیه متعادل در طیور، حیاتی است.

نیازهای تغذیه‌ای جوجه‌های گوشتی مدرن، به دلیل بهبود در انتخاب و اصلاح ژنتیکی، دستخوش تغییراتی شده است که منجر به بهینه شدن نرخ رشد، ضریب تبدیل خوراک (FCR) و عملکرد گوشت سینه شده است.

پرندگان گوشتی دارای استعداد ژنتیکی برای رشد سریع عضلانی هستند و لیزین یکی از این اسیدهای آمینه است که برای افزایش رسوب پروتئین در بدن استفاده می شود. گوشت سینه در مقایسه با سایر اسیدهای آمینه دارای لیزین نسبتاً بالاتری (حدودا 7٪) است. به طور کلی نرخ تبدیل غذایی با افزایش غلظت لیزین کاهش می یابد، که این امر عامل خوبی برای پرورش دهنده جوجه های گوشتی است.

از لیزین به عنوان اسید آمینه مرجع استفاده می شود که تمام اسیدهای آمینه ضروری دیگر در الگوی اسید آمینه ایده آل با آن جیره بندی می شوند. بنابراین، برآورد نیاز دقیق لیزین برای حمایت از رشد بهینه جوجه های گوشتی تجاری با رشد سریع، بسیار مهم است.

روش تامین لیزین:

این اسید آمینه در بدن پرندگان ساخته نمی شود پس باید از طریق تغذیه تامین شود اما غلات موجود در جیره طیور(سویا و ذرت) نیز لیزین کمی دارند،بنابراین لیزین باید از طریق مکمل های مصنوعی به جیره اضافه شود و هیچ راه جایگزین دیگر که مقرون به صرفه و انجام پذیر باشد؛ وجود ندارد. مصرف لیزینِ به میزان کافی باعث تولید گوشت ماهیچه سینه بیشتر، کاهش دفع نیتروژن و آمونیاک و بالا رفتن بازده خوراک و کاهش هزینه های پرورش می شود.

مقدار پروتئین خام، تاثیر زیادی بر هزینه جیره جوجه های گوشتی دارد.از آنجاییکه هزینه جیره غذایی، تقریباً 65٪ از کل هزینه های تولید زنده را تشکیل می دهد. فرموله کردن جیره های جوجه های گوشتی بر اساس اسیدهای آمینه قابل هضم و استفاده از مکمل های تجاری اسیدهای آمینه ( متیونین، لیزین و ترئونین) از نظر اقتصادی منجر به جیره هایی با پروتئین خام کمتری می شود که در مقایسه با جوجه های گوشتی تغذیه شده با جیره های حاوی پروتئین خام بیشتر، مقرون به صرفه تر است و نتیجه یکسانی هم دارد.

اهمیت لیزین در جیره طیور:

سطوح پایین لیزین باعث تغییر قابل توجهی در رشد جوجه های گوشتی در مراحل اولیه و بعدی رشد می شود. لیزین کم، مانع رشد می شود و باعث رشد ضعیف اندام های اصلی پرنده مانند کبد و پانکراس می شود. کاهش غلظت لیزین در جیره جوجه های گوشتی با نرخ مرگ و میر بالا در پرندگان در طول دوره رشد اولیه مشخص می شود. با کاهش سطح لیزین، وزن‌گیری پرنده به شدت کاهش می یابد. سطوح پایین این اسیدآمینه باعث افزایش سطح لپتین می شود که باعث ایجاد حالت سیری و درنتیجه کاهش مصرف خوراک می شود.

دستیابی به تعادل بین اسیدهای آمینه تامین شده توسط خوراک و نیازهای جوجه های گوشتی برای افزایش کارایی اقتصادی و زیست محیطی در پرورش فشرده طیور بسیار مهم است.  و از آنجایی که تمام اسیدهای آمینه ها در نسبت ایده‌آل با لیزین هستند، تغییر در غلظت لیزین باعث ایجاد عدم تعادل اسید آمینه می شود که تأثیر معکوس دارد و عملکرد کلی جوجه های گوشتی را کاهش می دهد. بر این اساس برآورد یک میزان دقیق از لیزین قابل هضم، برای طیور بسیار حیاتی است.

مقدار مورد نیاز لیزین در جیره:

نیاز به لیزین برای جوجه های گوشتی طی سال ها تغییر کرده است. نیاز طیور به آن حدود 1% از خوراک مصرفی است که باید در جیره تامین شود.

نیاز به لیزین در جیره، با افزایش سن و افزایش مصرف خوراک در طیور، کاهش می‌یابد. در مرحله آغازین پرورش که یک مرحله حیاتی از تولید است، به دلیل مصرف کم خوراک به جیره ای، با غلظت بالایی از اسیدهای آمینه نیاز است. این میزان غلظت اسیدهای آمینه برای حمایت از رشد و توسعه سیستم‌ها و اندام‌های جوجه‌ها برای رشد سریع آنها در مراحل بعدی پرورش بسیار مهم است. غلظت اسیدهای آمینه در جیره با انتقال پرندگان به مراحل بعدی رشد به دلیل افزایش مصرف خوراک کاهش می یابد.

 نقش لیزین در تغذیه طیور

در واقع افزودنی لیزین در تغذیه طیور به عنوان یک منبع برای متعادل سازی سایر اسیدهای آمینه عمل می کند. بنابراین اگر نسبت آن با سایر اسیدهای آمینه طیور به درستی تنظیم نشود، ممکن است شاهد بروز خطا در عملکرد آمینواسیدهایی مثل متیونین، ترئونین، والین و آرژنین باشیم.

این ماده به صورت طبیعی در بدن طیور ساخته نمی‌شود و نیاز است که به صورت سنتتیک به آن‌ها خورانده شود. در غلات موجود در جیره غذایی طیور یعنی سویا و ذرت نیز مقدار کمی وجود دارد اما با توجه به نیاز طیورِ در حال رشد، حدود 1 تا 1.5 درصد و در مرغ تخم گذار 0.6 تا 1 درصد از خوراک مصرفی می‌باشد که باید از جیره تامین شود. به طور کلی، نژادهای گوشتی نسبت به نژادهای تخم‌گذار نیاز بیشتری دارند.

اسید آمینه لیزین  طیور

از تاثیر لیزین بر طیور تخم‌گذار می‌توان به افزایش وزن تخم مرغ‌ها، افزایش کیفیت تخم مرغ‌ها، کاهش تعداد تخم مرغ‌های شکسته اشاره کرد. استفاده از این مکمل در طیور گوشتی موجب افزایش وزن، کاهش دفع ازت و افزایش درصد گوشت سینه و ران می شود.

علاوه بر این در عملکرد صحیح سیستم ایمنی، تولید مثل و سلامت روده نقش بسیار مهمی دارد. همچنین در متابولیسم کربوهیدرات‌ها و چربی‌ها نقش دارد و برای تولید انرژی مورد نیاز بدن پرندگان نیاز است.

این اسید آمینه جزئی از ساختار پروتئین‌ها است و برای سنتز پروتئین‌های مختلف در بدن پرندگان از جمله پروتئین‌های عضلات، پرها، آنزیم‌ها و هورمون‌ها ضروری است.

افزودن لیزین به جیره می‌تواند باعث کاهش نیاز به پروتئین خام و در نتیجه کاهش هزینه‌های تغذیه شود. این ویژگی به بهره‌وری اقتصادی بیشتر در پرورش طیور کمک می‌کند.

علائم کمبود لیزین در طیور

کمبود لیزین در خوراک طیور می‌تواند منجر به افزایش بیماری، مشکلات تولید مثل، اسهال، ریزش پر، بی‌حالی، ضعف عضلانی و کاهش وزن شود.

کمبود این ماده در جوجه های گوشتی می تواند باعث افزایش ضریب تبدیل خوراک و همچنین بروز مشکلاتی در متابولیسم اسیدهای چرب و اختلال در تولید لیپوپروتئین در کبد می شود.

همچنین کمبود این افزودنی مهم در مرغ های تخم گذار، موجب افت تولید و کاهش اندازه تخم مرغ می شود.