نقش پروبیوتیک ها در دام و طیور
پروبیوتیک ها ترکیبات میکروبی زنده ای هستند که مستقیما به جیره دام و طیور اضافه می شوند و اثر بسیار مطلوبی بر عملکرد و سلامت آنها می گذارند.
این میکروارگانیسم ها نه تنها ایجاد بیماری نمی کنند، بلکه از تکثیر و رشد باکتری های بیماری زا نیز در دستگاه گوارش حیوانات جلوگیری کرده و موجب افزایش میکروفلور مفید در سیستم گوارش طیور می شوند .
پروبیوتیک ها را می توان در دو دسته قرار داد.
دسته ای در دستگاه گوارش تشکیل کلونی می دهند (مانند: لاکتوباسیل ها، انتروکوکها و استرپتوکوکها)
گروهی که آزادانه شناور هستند(تشکیل کلونی نمی دهند؛ مانند باسیلوس ها و ساکارومایسز سرویزیه)
خصوصیات پروبیوتیک ها:
بطور کلی یک پروبیوتیک باید خصوصیات زیر را داشته باشد تا بتواند به عنوان مکمل در خوراک دام و طیور مورد استفاده قرار بگیرد:1- از میزبان منشاء گرفته باشد.
2- بیماری زا نباشد.
3- گرم مثبت باشد.
4- در مراحل فرآیند کردن و ذخیره مواد غذایی پایدار باشد. هنگام تولید جیره های مخلوط و به خصوص هنگام پلت کردن و در حضور مواد معدنی، پروبیوتیک ها با تنشهای مختلف شیمیایی، مکانیکی و گرمایی مواجه می شوند، بنابراین قابلیت زنده ماندن پروبیوتیک ها در این شرایط ضروری است.
5- در دستگاه گوارش، برابر اسید معده و نمک های صفراوی پایدار باشد.
6- به بافت پوششی روده یا مخاط بچسبد.
7- ترکیبات مهار کننده تولید کند.
8- فعالیت های میکروبی را تغییر دهد.
دادن مقادیر بیش از حد پروبیوتیک، اثرات مثبت آنها کاهش می یابد، زیرا امکان دارد باعث رقابت بین میزبان و باکتری بر سر مواد غذایی شود. همچنین باکتریوسین تولیدی توسط باکتری ممکن است در غلظت های بالا سبب کشته شدن خود باکتری شود.
هر میکروبی که زودتر وارد دستگاه گوارش شود، امکان بیشتری برای استقراردر دستگاه گوارش دارد. به همین دلیل توصیه می شود که پروبیوتیک ها از همان ابتدای زندگی استفاده شوند و مانع استقرار باکتری های مضر در دستگاه گوارش گردند.
فواید و مزایای پروبیوتیک
- بهبود سلامت کلی
- جایگزینی میکروارگانیسم‌های مطلوب در روده
- ترشح متابولیت‌های ضد میکروبی
- رقابت برای مواد مغذی
- تعادل میکروبی فلور روده
- تحریک سیستم ایمنی بدن
- تغییر قابلیت هضم روده و ضریب قابلیت هضم ظاهری کل دستگاه
- کاهش واکنش های التهابی
- مقاوم نمودن پرنده در برابر استرس و مرگ و میر ناشی از آن
- بهبود سرعت رشد
- بهبود سیستم گوارش و افزایش هضم غذا
- صرفه جویی در مقدار دان مصرفی
- کاهش ضریب تبدیل و افزایش وزن گیری
- جذب بهتر کیسه زرده در جوجه‌ها و جلوگیری از رشد پاتوژن‌ها در معده پرنده
- کاهش احتمال ابتلا به بیماری سالمونلا (Salmonella) و کوکسیدیا (Coccidiosis ) و مقابله با آنها
- کاهش طول درمان پرنده در زمان بیماری
- کاهش کلسترول خون پرنده
- کاهش دفع آمونیاک و اوره
- کاهش میزان وقوع اسهال
- کاهش انتشار گاز آمونیاک و کاهش بوی بد مدفوع جوجه ها
- درمان اسهال پرندگان بالغ
